|
Canzoni
Poesie e Racconti
Link
..................................................
|
..... |
.............................................................................................................................................................................................................................
Dumà par
ridi un po’
Candu
cha s’éu un fioêu, sa
giughéa aa tòla, cont’ul sérciu e cont’ul calimón.
Sa gh’éa sü un po’ da ventu,
sa féa sguà a cua dul dragu e, s’al piuéa non, s’andéa al Murnioêu
a giugà al balón. D’invèrnu,
s’al fiuchéa, sa féan i batàgli cont’i bal da fióca
e s’andéa a spitiguà visén a San Miché.
Al fà nagùta
se poêu un cai oêugiu
al gnéa tüll bloêu
e se a scarlighà sa féa di gran setacü
parché, a chi tempi là, a gh’éa pocu e nagùta par giugà. Ma noêun
a seam cuntenti istéssu, un bèll tòcu püssé
di fioêu dul dì d’incoêu!
Da grandi,
s’andéa a balà fina a Legnàn o a Galaà, parché al Büstòcu
a gh’é sempar piasù andà foêua
dul sò pulé à cercà ‘na cai pulastrèla da spenà. Se poêu
un caivoêugn a l’éa furtünà
da éghi a biciclèta, la druéa non daparlü,
ma con dü sò amísi. Voêugn
setà su a sèla, al pedaléa,
un oltar sü a cana, al sa
féa menà, e ul tèrzu a pé, ch’al ga curéa adré e, da tant’ in tantu, i
sa scambiéan ul postu.
Ul Büstòcu,
cha l’é fina tról seriu sul
lauà, a l’è un giügatón, a l’é
ligría cand’al laùa non e a l’é in cumpagnìa.
Ánca sa gh’è passà püssé
da sessantànn, men ma rigòrdu anmò di schèrzi ch’han fèi chi tài dul
bar Mazzini e dul bar Camìl. I gh’éan quasi tüti
un suanòm.
A gh’éa ul Püas, ul Galüga,
ul Cavagnén, ul Maloêu, ul
Stipulén e insèma a lui, a gh’éa un giuinàsciu piscinén, Artùru da nom,
che tüti i ciaméan Naígiu
parché al gh’éa ul brulvìzi da tià sü
cont’ul nasu.
Al stéa in
Vernaschèla e al vendéa mubilia usàa, roba da pocu e inscì cunsciàa che,
par fal rabià, i ga diséan
cha l’éa bòna dumà da fà foêugu
in dul camén e, ánca, cha la
caminéa daparlé, datu che alùa da scìmas
e da püas ga n’éa in giru
assé! A l’éa trasandà ma bón
‘me ul pan, tant’é che, si gh’éan da fà un cai schèrzu a un carghidoêugn,
a l’éa sempar lü chèl chi
catéan foêua dul mazu. A stò
por òm da schèrzi (ánca da predi!)
ga n’han fèi assé e a lü l’andéa
ben inscì parché da tant’in tantu, al pudéa fà una cai bèla
paciàa con chi buntempùni là.
A chi tempi, a l’éa già
un lüssu pudé
mangià a carni una oêulta aa
setimàna e, chi ch’al pudéa, al féa ul lèssu a dumèniga e cont’ul
broêudu bon, al féa ánca
ul risótu e ul Naígiu,
cand’al féa da mangià un caicòssa da bon, par fà saé che lü
al stéa bén e che a cá sua a ga manchéa nagùta, ga lu diséa a
tüti. Una matìna a l’éa nanmò finì da dì
ch’al speciéa a sò suèla Ida cha la duéa rià cont’ul tram da Milàn e cha
l’éa metù sü a büì un bèl tócu da
manzu, chi éan già a cá sua in dü e, al postu daa carni, i gh’han già
metü dentar in daa pignáta un bèl sciócu da lègn.
Va disu non ul
dispiasé cha la pruà ul
Naígiu
cand’a l’é rià a cá e cont’a furzelina l’ha tastà a carni par idé sa l’éa
còta e l’ha üstu ul broêudu
inscì scüu! Dopu però, gh’han dèi, oltar che ul sò lèssu, ánca
dü bèi piati da rustisciàna, voêugn par lü e voêugn paa sò suèla! I
saéan tüti che, cand’a l’éa ciòcu, ul Naígiu
al gh’éa pü nanca a forza da
fà i scai par andà dassùa a durmì in dul sò léciu.
Al sa ferméa dabássu, in dul
stanzón daa mubilia
e, senza nanca pizzà ul ciáu,
bèll e vistì, al sa bütéa sül
léciu cha gh’éa là in d’un
cantòn.
Una sía, intantu cha lu féan
béi par faghi ciapà a ciòca,
i gh’han spustà ul léciu e, candu lü,
al scüu, al se butà sü,
da léciu
ga n’éa là pü, e
a l’é finì in tèra. Al s’é
fèi nagùta parché gh’han vü ul bón
sensu da méti giù un mateázzu sul paiméntu, se da non al sa scepéa u
óssu dul còl. E poêu
i dìsan cha gh’é non a Madòna di
ciòchi! A ma rigòrdu pü sa gh’han dèi staoêulta
par calmàl. Ul Naígiu
l’andéa sempar in giru con sü
un scusà negar, früstu
e smagià, cha l’éa mai stèi laà nanca una oêulta,
parché al duéa èssi a proêua
d’ul gran da fá che lü
al gh’éa sü.
Stüfi
da idèl cont’indossu chèla divisa cha la féa pietà, han stüdià
ul sistèma par fàgala cambià. Inscì un belll dì, o mèi una bèla sía,
intàntu cha l’éa dré a setàssi giü
par giugà ai carti, gh’han vuià sul fondu da lègn daa sò cadréga, una
tola da cauciù ch’éan fèi dislenguà cont’ul benzòlu. Finì da giugà, cand’a
l’é leà sü, a cadréga la ga
s’éa inculàa sül dadré. Par
fàgala purtà via non, ánca parché i
saéan che la gnéa
indré pü,
gh’han taià via scàsi metà scusà. Lü,
al vuséa ‘mé un dispeà nanca si gh’hissan
taià via un tócu daa sò pèl, e tüti i oltar inveci, i ridéan a
crepapèl. Al s’é calmà dumà candu gh’an dèi in man a roba par fà un paa
da scusà e gh’han dì ‘ndughé
al gh’éa d’andà a fai fà senza pagà!
Ul Naígiu al gh’éa un
bastardén biancu e negar, ribatezà Patìssi parché a l’éa tüll
pél e óssi. A l’éa inscì
magar che, s’al passéa danànzi a un ragiu da sü,
al sa féa a radiugrafìa daparlü!
Una bassúa, l’han cepà intántu
cha l’éa dré a pissà sül müu
dul bar e, cont’un po’ da pitüa,
da biancu e negar cha l’éa, l’han fèi gnì biancu e maron e, non cunténti,
gh’han pituà una müseoêua
sül müsón.
Cand’ul cán
a l’é rià a cá, ul Naígiu
l’ha capì non sübitu cha l’éa
ul sò e l’ha cercà da mandàl foêua
du üsciu, prima cont’i bon e
dopu cont’a scua.
üstu però ch’al
vuéa saègan pròpi non d’andà foêua,
l’ha metü
sü i ugià e alùa l’ha capì, prima,
che chèl cán
lì a l’éa stèi pituà e, dopu, cha l’éa ul sò Patìssi. Al s’é rabià da
brütu e a l’é curù al
bar in biciclèta. Stà oêulta
però, gh’han dèi non nanca ul tempu
da cumencià a usà, parché l’han purtà sübitu
in cüsìna a idé tüll
chèl ch’éan dre paegià da scèna
ánca par lü! Però han duü
daghi ánca un fiascu da ucelína par smagià ul cán!
Candu l’andéa al bar, ul Naígiu
al druéa sempar a biciclèta.
Al gh’éa una baràca
ruginìa, cha l’éa truàa in di rutàm dul Carénzi. Una bassúa,
intantu ch’al giüghéa a
trisèti, gh’han cepà a biciclèta, cha l’èa là in stràa pugiàa al müu,
e gh’han metü ul manùbar al
postu daa sèla e a sèla al postu dul manùbar. Candu che lü
la finì da giügà e a l’é
andèi foêua,
gh’hin andèi adré tüti
par idè cusé cha gha sucedéa.
Lü,
cont’a rincùrsa, a l’è saltà
sü sü
a sò biciclèta e la cumencià a
pedalà. I pedài i giréan a voêui senza fà presa, parché a
bicicléta la gh’éa sü ul scatu
libar e adreamán
l’ha incuméncià a sbandà. L’andéa da chi e da là ‘me un ciócu
e al s’é fermà cand’a l’é ‘ndèi contr’al marciapé e a l’é burlà
giù sül prá cha gh’éa in mèzu aa
piázza, tème un sacu d’óssi
scaezái! Al s’é fèi má non, ma la
incumencià istèssu a usà, parché, segóndu lü, a sò biciclèta a l’éa
bona pü e, par fàl
dismèti da usà, han duü
purtàl in dul Bulàzi a catà foêua
una biciclèta noêua.
Una bassúa
l’han fèi giugà a conscia e g’han fèi vengi una murtadèla
da coêusi. Candu
l’han purtà dul macelài, lü,
gurdisciátu ‘ma l’éa, la
catà foêua
sübitu a pussé gròsa cha gh’éa
là. La specià a dumèniga e la fèi coêusi
pulìdu, dasadàsi, pianpianén e, candu cha l’é stèi pronta, l’ha metüa
sül taul in cüsìna, visén aa
sò Ida cha l’éa già là setàa giù cont’a madrìzza. Ma apèna cha la
taià a prima fèta,...a gh’è gni foêua
una spüzza che, al
cunfròntu, chèla daa cartéa da Cairà a l’é prufüm
da Culògna!
Dopu però,
gh’han regalà dü bèi murtadèi da
chi giüsti, senza a surprésa! A sa pudaìssi
pensà che almàncu un cai voêugn
da chi schèrzi chi al sía
inventà e ch’a l’é mai sucedü.
Invèci,
a chi tempi là, da schèrzi inscì i u fèan darbòn e, datu che tüll chèl
cha ga sucédi al fà parti daa storia, ánca stì lui a hin storia, chèla
di Büstochi.
E se un
caivoêugn l’ha riscià sü ul nasu, a ma dispiasi darbòn par lü, ma a
storia a l’é storia e la sa pòdi non né tasé, né cambià, nánca par faghi
un piasé a un carghidoêugn!
Gigi Bolla |
